LEZGİCE PRATİK KONUŞMA KILAVUZU
Türkçe/Lezgice
Hazırlayan: Vacip Güven
Tanışma:
taniştırmişarun
Adın ne?
Vi t’ar vuçy
Benim adım…………….dır.
Zi t’ar murat yı
Sizi tanıştırayım
Kü tanıştırmişarin
Kızım………………..
Zi ruş
Oğlum………………
Zi gada
Eşim,…………………
Zi P’ab
Dostumu size takdim edeyim
Zi xuanaxa küez c’iriny
Biz tanışıyoruz
Çaz sadazsad Ch’iz
Nasılsınız?
Hig’av
Teşekkür ederim iyiyim. Siz nasılsınız?
Allah rezi huy,kü hig’av
Nerelisiniz?
Kü (vu) hinayi?
Nereden geliyorsunuz?
Kü hina g’uezy
Ne iş yapıyorsunuz?
Vuç gualax eyiz?
Ben doktorum/mühendisim/öğretmenim
Zu duxturyi /zu muhendisyi/zu muallimyi
Tanıştığımıza çok memnun oldum
vu ch’irxuniz gızzaf şad khan
Ben de tanıştığımıza çok memnun oldum
Zazni vu ch’irxuniz gızzaf şad khan
Bay
itim
Bayan (evli)
dishehli, , p:ab ,qari
Bayan (Bekar)
dishehli
Arkadaş
xuanaxua
Alış-Veriş: Qaçu-gunn (Alver)
- Merhaba, Hoş geldiniz,
Salamun alaykum,vu hoş at’an. (Hashgeldi)
- Hoş bulduk.. Buyurun..
Alaykum salam, ilifa (buyurun)
- …………………… var mı?
….. avazan ?
- Evet, var.
ehh, uunn, avaz
- Hayır, yok.
Va , avaçh
SIFATLAR:
Acı X Tatlı
Kuzv x Şiriny
Açık X Kapalı
Ak’ay x AkIaln
Boş X Dolu
pich’iy (Bush) x ac’anv
Büyük X Küçük
Ç’exi x ğhüç’i
Ekşi X Tatlı
Tük’ül x verc’i
Pahalı X Ucuz
Masany x ucuz
Sıcak X Soğuk
C’imi x meq’i
Yeni X Eski
Ts’iyi x iski (kühne)
Zor X Kolay
Aghur ,zory x kolay, asant, q’ezil
Güzel X Kötü
İyyer x pis
Taze X Bayat
Taza x bayat
Tuz x Tuzsuz
K’el x shit
Ne kadar? = Kaç lira?
Hik’an = şumud manatyi (kizilyi)?
- Merhaba Su var mı?
Salamalaykum, yad avazan
- Evet, var. Su soğuk mu?
Uun, avaz . yad q’anvan? (qeyi ya?)
- Evet, soğuk.
- Uun, qeyi.
- Hoş geldiniz.
- Hoş at’an. (Hashgeldi).
- Sigara var mı?
- Baprus avazan?
- Hayır, yok.
- Vaa’. avaçh
- Buyurun
Şa, İlifa (veya Buyrun)
- Ne kadar?
hiqany
- 50 lira
Yaxts’ur ni s’ud manatyi.
- Teşekkürler.
Allah rezi huy
- Su var mı?
Yad avazan?
- Evet, var.
Oun avaz
- İyi günler.
İyyer q’ar
Renkler
Beyaz
Lats’u
Kırmızı
yaru
Mavi
vili
Sarı
Q’ipi
Siyah
Ch’ulav
Yeşil
Qats’u
Koyu
eqi
Açık
aqa
Hava Nasıl?
Yuğ hikay
Bulutlu
Sifer ava.
Yağmurlu
Marf ğuazv
Sıcak
çimiy
Soğuk
Meqi
Ilık
kürügümyi
Hoş
kısany
Açık
aqay
Kapalı
Akalxanv
Kuru
quranv
Rüzgar
Qav,gar av
Güzel
iyyery
Az
timmil
Çok
Gızzaf, lap, para
Biraz
timmilkuan
Hiç
hiç
Yer:
Çıka’
Nerede?
hinav
Evde
qüeleva
Odada
Odadava (Utaxda)
Istanbul’da
istanbulda
Sokakta
Küçeda
Otobüste
avtobüstdav
Almanya’da
almanyadav
Sayılar
numarayar
Bir
sad
İki
qüed
Üç
pud
Dört
qud
Beş
Vad
Altı
Rugud
Yedi
irid
Sekiz
Müşüd
Dokuz
K’üd
On
S’ud
On bir
S’usad
On iki
S’uqüed
On üç
S’up’ud
On dört
S’uq’ud
On beş
S’uvad
On altı
S’urugud
On yedi
S’uirid
On sekiz
S’umüşüd
On dokuz
S’uk’üd
Yirmi
qad
Yirmi bir
qadnisad
Yirmi iki
qadniqüed
Otuz
qadniS’ud
Kırk
Yaxs’ur
Elli
Yaxs’urnis’ud
Altmış
P’udqad
Yetmiş
P’udqadnis’ud
Seksen
Q’udqad
Doksan
Q’udqads’ud
Yüz
viş
Yüz bir
vişnisad
Yüz iki
Vişniq’üed
Yüz on
Vişnis’ud
İki yüz
qüeviş
Üç yüz
P’udviş
Dokuz yüz
K’üdviş
Bin
azur
Beş bin
Vadazur
On bin
S’udazur
Yüz bin
vişazur
Bir milyon
Sa milyun.
Saat kaçta?
Saat şumuda
Saat kaç?
Saat şumudy
Yarım
zuryi
Buçuk
zury
Tam
tam
Geçiyor
alatz
Var
amazv
Kala
Amuk’nv
Yemek saat kaçta?
Fut’ün saat şumuday
Toplantı yedide.
Q’uat h’unn iriday
Ders saat kaçta?
Dars saat şumudaya
Ders onbirde.
Dars saat c’usaday
ÖRNEK CÜMLELER
Misal gafar
Ben iyiyim hastayım boşum üzgünüm (y) -im
Zu kısany niçay boş başmany
Sen iyisin rahatsın hazırsın yorgunsun -sın
Vu kısany rahaty hazuryan galatxanv
O emin (dir) meşgul rahatsız akıllı -dir
Hama eminy meşgul rahatsuz akulluy
Biz iyiyiz memnunuz boşuz hastayız (y)-yız
Çu kısanz xoşnuty boşy niçay
Siz iyisiniz boşsunuz akıllısınız rahatsınız -sınız
Kü kısay boşy akulluy rahaty
Onlar iyi(ler) yorgun(lar) emin(ler) hazır(lar) -lar
Habur kısanary galatkxanv
İyiyim
Zu kısanz
İyisin
kısanya
İyi
kısany
İyiyiz
Çu kısanz
İyisiniz
Kü kısany
İyiler
Habur kısany
Soru şekli
Ben iyi miyim hasta mısın boş musun üzgün müsün mıyım?
Zu kısanyan niçayan boşyan başmanyan
Sen iyi misin hasta mısın hazır mısın akıllı mısın mısın?
vu kısanyan niçayan boşyan başmanyan
O iyi mi rahatsız mı yorgun mu hazır mı mi(dır)?
atama kısanyan niçayan galaykhanvan hazuryan
Biz iyi miyiz memnun muyuz boş muyuz hasta mıyız mıyız?
çu kısanyan memnunyan boşyan niçayan
Siz iyi misiniz üzgün müsünüz boş musunuz hasta mısınız mısınız?
kü kısanyan başmanyan boşyan niçayan
Onlar iyi(ler) mi rahatsız(lar) mı akıllı(lar mı boş(lar) mı (ler) mi?
habur kısanyan niçayan akulluyan boşyan
Olumsuz Cümleler
T’uş
Zu T’uş …………değilim.
Vu T’uş …………değilsin.
T’uş …………değil.
Çu T’uş …………değiliz.
Habur T’uş …………değilsiniz.
At’aburni T’uş …………değil(ler).
Değil mi
T’uşni
Zu T’uşni …………..değil miyim?
Vu T’uşni …………..değil misin?
T’uşni …………..değil mi?
Çu T’uşni …………..değil miyiz?
Habur T’uşni …………..değil misin?
At’aburni T’uşni …………..değil(ler) mi?
Nasıl
hikay
Şimdi
gila
Bugün
Q’e
Yarın
P’ak’a
Dün
Na’g
Bazen
bazen
Biraz
timmil
Bazı (günler)
Bazı k’ar
Sık sık
hep
Hep
Her zaman
hammişa
Her gün
Har q’uz
Sen bugün okulda mısın?
Vu q’e mektebdavan?
Siz öğrenci misiniz?
Vu talebeya
Siz yarın meşgul müsünüz?
Küez baq’a kualax avazan
Siz şimdi işte misiniz?
Gila vu kualax avazan
Sen çalışkan mısın?
Vu çalışkhanyan
Sen tembel misin?
Vu kahulyan?
Sen yarın boş musun?
Vu p’ak’a buş yan
Siz her gün okulda mısınız?
Vu har g’uz mektepdavan
Sen Türk müsün?
Vu türkyan?
Siz rahat mısınız?
Kü rahatyan?
Sen deli misin?
Vu dilidyani? (Kimiya)
Fiiller
Bakmak
K’iligun
Durmak
Aq’azun
Dinlemek
yabgun
Çalışmak
Q’ualax avun
Gelmek
At’un
Gitmek
K’ifin
Görmek
Aq’un
Gülmek
Kqürün
İçmek
Q’unn
Yemek
T’ünn
Kızmak
Q’el at’un
Konuşmak
raxun
Okumak
k’elun
Oturmak
As’uqun
Sormak
cuzun
Uyumak
kusun
Yapmak
avun
Yazmak
kxhin
Yaşamak
yaşamişxun
Oynamak
Q’uğun
Gezmek
G’üeg’ün
Öğrenmek
C’irkxun
Kullanmak
işlemishun
Sevmek
Mühübbat avun, (K’ankxun, Q’anival iyiz)
İstemek
K’ankxun, Q’anzı
İzlemek
izlemişun
Çıkmak
equçun
Söylemek
luhun
Beklemek
Beklemişun (aquaz)
Seyretmek
kiligun
Yemek
Tü’n
Anlamak
ghavurda hatun, ğavurda akun.
Bilmek
Ç’irxun
Başlamak
gatunun
Giyinmek
Aluk’un
Etmek
avun
Anlatmak
Raxun, Aq’ağun
Pişirmek
churun
Almak
qachun
Vermek
gun
Bitmek
kütaxhqu
Bulmak
cağurun
Buluşmak
Cağun,sanal at’un
Taşımak
T’uxun
Yıkamak
çüxün
Yollamak
dugurun
Ağlamak
şexun
Özlemek
Rik’e aqatun
İlgilenmek
Alaqa qalurin
Sıkılmak
Rig’ aqatun
Hoşlanmak
Hoşuniz finn
Bayılmak
Vuçviçela alatun
Bileşik Fiiller
Dans etmek
K’üler avun
Ders çalışmak
Ders avun
Nefret etmek
K’el atun
Sigara içmek
Baprus c’uğun
Televizyon seyretmek
Televizyondiz kiligun
Şarkı söylemek
Maniyar luhun
Telefon etmek
Telefondaldi aramişun (telefun zeng iyiz)
Yemek yemek
Fu tün
Yemek yapmak
Yemek avun
Masal anlatmak
Maxar ak’agun
Hikaye anlatmak
Maxar ak’agun
Alış veriş yapmak
Qçun gun
Okula/İşe gitmek
Mektebdiz/kualaxiz fin
Türkçe öğrenmek
Türk chal cirxun
Ödev yapmak
Ders avun
Rapor yazmak
Not k’un
ŞİMDİKİ ZAMAN
Ben geliyorum gülüyorum oturuyorum kalıyorum
Zu quez kürez as’ukz aqaz
Sen geliyorsun gülüyorsun oturuyosun kalıyoruz
vu
O geliyor gülüyor oturuyor kalıyor
At’ama
Biz geliyoruz gülüyoruz oturuyoruz kalıyoruz
çu
Siz geliyorsunuz gülüyorsunuz oturuyorsunuz kalıyorsunuz
kü
Onlar geliyorlar gülüyorlar oturuyorlar kalıyorlar
Habur,atabur
Geliyor
kuez
Gidiyor
Fiz
Bakıyor
Kiligz
İçiyor
Quazy
Görüyor
akuazy
Gülüyor
qürezy
Duruyor
aquay
Oturuyor
As’ukz
Yapıyor
İyiz,eyiz
Uyuyor
kusuz
Televizyon seyrediyor
“””” diz kiligz
Konuşuyor
raxaz
Yemek yapıyor
Fu nezy
Anlıyor
anlamışjez
Ağlıyor
şehz
Başlıyor
gatunz
Bekliyor
beklemişz
Dinliyor
Yabguz
İstiyor
Qıanz
Oynuyor
quğazv
Özlüyor
Rik’e aqatz
Şarkı söylüyor
Maniyar luhuz
Yakışıyor
tüküz
Yıkıyor
çikiz
Yolluyor
dugurz
Biliyor
Çizz
Çalışıyor
Kualax eyiz
Geliyor
kuezy
Veriyor
guz
Yıkıyor
çukurz
Söylüyor
luhuz
Bekliyor
beklemişz
İçiyor
Quazy
Oturuyor
As’ukz
ŞİMDİKİ ZAMAN OLUMSUZ
Ben bilmiyorum duymuyorum
Zaz çizaç van jezaç
Sen bilmiyorsun duymuyorsun
Vaz çizaç van jezaç
O bilmiyor duymuyor
Hadaz çizaç van jezaç
Biz bilmiyoruz duymuyoruz
Çaz çizaç van jezaç
Siz bilmiyorsunuz duymuyorsunuz
Küez çizaç van jezaç
Onlar bilmiyor duymuyorlar
Habiriz çizaç van jezaç
Sen Türkçe biliyor musun?
Vaz türk çhal çizan
Ben Türkçe öğretiyor muyum?
Za türk çhal cirzan
O savaşı seviyor mu?
Hadaz davediz kıanza
Biz sigara içiyor muyuz?
Çına baprus çugaza
Onlar dans ediyorlar mı?
Habiri küler eyizan
Sen Rusça anlamıyor musun?
Na rusçal fahum eyizan
Sen politikayla ilgilenmiyor musun?
Vi politikadixgalaz alaqa avazan
Öğrencilerin seni dinlemiyorlar mı?
Talebeyrii vaz yab guzaçni?
Biz uyuyor muyuz?
Çu kusuzani
Nerede çalışıyorsun?
Hina kualax eyiza
Hangi okula gidiyorsun?
Hi mektebdiz fiza
Okula neyle geliyorsun?
Mektebdiz küellaz güeza
Sen nerede oturuyorsun?
Vu hina acukz
Geceleri kaçta yatıyorsun?
Yifiz şumuda kusuz
Yazları nereye gidiyorsun?
Gatuz hiniz fiza
Sabahları kaçta kalkıyorsun?
Pakamax şumuda karaz
Öğleleri nerede yemek yiyorsun?
Nisiniz hina fu nez
Okulda neler yapıyorsun?
Mektebda vuçar eyiza
Her akşam televizyon izliyor musun?
Har naniz televizyondiz kiligzan
Bugünlerde çok yorgun musun?
İ kara gızzaf galatjezan(galatkhanvan)
Her gün işe gidiyor musun?
Har ğuz kualaxiz fizan
Her gün gazete okuyor musun?
Har ğuz gazeta kielzan
Sık sık kütüphaneye gidiyor musun?
Hep kitabhanediz fizan
Her öğlen yemek yiyor musun?
Har nisiniz fu nezan
Senin araban ne renk?
Vi arabadi rang vuçy
Sizin eviniz nerede?
Kü kual hinav
Senin kalemin nerede?
Vi kalem hinav
Senin gözlerin ne renk?
Vi vilerin rang vuçy,(vi viler hi rangy)
Sizin soyadınız ne?
Vi xizandi tar vuçy
Senin dersin kaçta?
Vi ders şumuday
Senin okulun nerede?
Vi mekteb hinav
Benim Ailem
Zi xizan
Abla
bax
Ağabey (abi)
Sıtxa,dax
Amca
dax
Anne
Ana
Anneanne
dide
Arkadaş
H’anah’a
Baba
Buba,dax
Babaanne
dide
Büyükanne
dide
Büyükbaba
buba
Dayı
xalu
Dede
buba
Enişte
yezne
Erkek arkadaş
xanaha
Erkek kardeş
sıtxa
Eş
Yuldaş,
Koca:Ğül
Hanım (eş); pab
Hala
Eme
Kardeş
Bax, vax, sıtxa
Kız
ruş
Kız kardeş
Bax, vax
Oğlan
gada
Tanıdık
Ç’izadi
Teyze
xala
Yeğen
Xut’ul
Yenge
sas
SORULAR
Ne
vuç
Kim
vucy
Kimle
Nih’galaz
Nereye
hiniz
Nerede
hina
Nasıl
Hik’a
Neyle
G’uaxgalaz
Ne zaman
mus
Benim midem yanıyor.
Zi rufun kguz
Benim başım ağrıyor.
Zi q’il t’az
Benim biraz canım sıkılıyor.
Zi rikh aqatz
Karnım ağrıyor.
Zi rufun t’az
Benim kulağım çınlıyor.
Zi yab çınlamişjez
Gözlerim yanıyor.
Zi viler g’uz
Benim midem bulanıyor.
Zi rufun elküzava
Ön – Arka
Vilik -q’ulux
Üst – Alt
Vinel- g’enikh
İç – Dış
G’ene -g’ec’el
Sağ – Sol
Erç’i-çapla
Yan – Kenar
Pad-kqerex
Orta – Karşı
Yukh-gqarşi
Kuzey – Güney
Kefer- q’ible
Doğu – Batı
Rağakuçza pad- Rağekiza pad
Ara – Etraf
Ara-kerex
Baş – Son
K’il – güanipad
YERLER
çıkayar
Evin önü
Küelin vilikh
Kapının arkası
Rikg’inin quluxpad
Ağacın altı
T’arc’in k’an
Masanın üstü
Masadin vinelpad
Denizin dibi
Hülün kıan
Odanın dışı
Küelin gec’elpad
Çantanın içi
Çantadin g’enepad
Okulun ilerisi
Mehtepdin atapad
Ağacın gerisi
T’arc’in quluxpad
Dükkanın sağı
Dükendin erçipad
Kahvenin solu
Kahvedin çaplapad
Pencerenin yanı
Dagqardin pad
Yolun kenarı
Rekhin gerex
Türkiye’nin kuzeyi
Turkiyadi n keferda
Amerika’nın güneyi
Amerika’din q’ible
Evle okulun arası
Küelini mektebdin arada
Gölün etrafı
Hülün g’erexda
Dersin başı
Darsdin kilix
Filmin sonu
Filimdin kuluxqil
Evin karşısı
Küelin karşidal
Bugün ayın kaçı?
Kıe vac’ran şumudya
Türkçe zor mu?
Türk chal zoryan
Karadeniz nerede?
Karadeniz hinav
Saat kaç?
Saat şumudy
Bugün hava nasıl?
Kıe chav hikay
Okula nereden geliyorsun?
Mektebdiz hina quezy
Yarın ayın kaçı?
Paka vacran şumudy
“Kim” ne demek?
Vuc vuç lahagafy
Bugün günlerden ne?
Kıe hi yuğy
Amerikan bayrağı ne renk?
Amerikadin bayrax hi rangyi
Türkçe dersi saat kaçta?
Türkchal quarqulag şumuday
Senin sağında kim oturuyor?
Vi erchi pada vuc acukzu
Senin karşında kim var?
Vi karşidal vuc ala
Her gün okula geliyor musun?
Harkuz mektebdiz kuezan
Ben Sen O Biz Onlar
Zu vu hama çu habur,atabur
Bana Sana Ona Bize Onlara
Zaz vaz hadaz çaz habiriz
Bende Sende Onda Bizde Onlarda
Zagni vagni hadagni çagni habirigni
Benden Senden Ondan Bizden Onlardan
Zala vala habirla çala habirla
Benim Senin Onun Bizim Onların
Zi vi hada çi habirin
Benimle Seninle Onunla Bizimle Onlarla
Zaxni vaxni hadaxni çaxni habirixni
Bölge
Rayun
Şehir
şeher
İl
şeher
Köy
xür
Geçmiş Zaman, Past Tense
Almak aldı almadı
Qaçun qaçun qaçunaçh
Aramak aradı aramadı
Çağurn cağurn cağurnaçh
Bitmek bitti bitmedi
Kütahkhun Kütahkhan Kütahkhanaç
İçmek içti içmedi
Quan quan quanaçh
Başlamak başladı başlamadı
Gatuny gatuny gatunaçh
Çalışmak çalıştı çalışmadı
k’valaxavun k’valaxavun k’valaxavunaç
Gelmek geldi gelmedi
At’un at’an at’anaç
Görmek gördü görmedi
Ak’un Ak’unv Ak’unaç
Gülmek güldü gülmedi
Küren küren kürenaç
Kızmak kızdı kızmadı
Kelat’an Kelat’an Kelat’anaç
Okumak okudu okumadı
K’eln K’eln K’elnaç
Vermek verdi vermedi
Gan gan ganaç
Yapmak yaptı yapmadı
Avun avun avunaç
Anlamak
ghavurda aq’un
Acıkmak
gişinkhun
Korkmak
Kiçekhun
Seyretmek
kiligun
Sormak
cuzun
Okumak
K’elun
Beğenmek
bigelmişkhun
Geçen hafta ödevimi yapmayı unuttum.
Alata hafte dars avun rik’ela aludn (alatnva)
Arabayı almayı unuttum.
Araba (maşin) qaçuz rik’ela alatn
Sana söylemeyi unuttum.
Vaz luhuz rik’ela alatn
Affedersin, seni aramayı unuttum.
Kusurdiz kiligmir vu aramişun rik’ela alatn
Filmi izlemeyi unuttum.
Filimdiz kiligiz rik’ela alatn
Kediyi beslemeyi unuttum.
K’eçiz kiligiz rik’ela alatn
Sormayı unuttum,
Cuzaz rik’ela alatn
Kapıyı kapamayı unuttum.
Rikin akulun rik’ela alatn
Okula gittin mi?
Mektebdiz fena
Michelle ders çalıştı mı?
….. dars avuna
Fatima televizyon seyretti mi?
….televizyondiz (qalurgandiz) kiligna
Kamil gazete okudu mu?
…. Gazeta k’elna
Mahamed Ankara’ya gitti mi?
……ankaradiz fena
Hatica derse geldi mi?
….darsuniz atana
Hocayı ne zaman gördün?
Xaca mus agkun
Ödevini ne zaman bitirdin?
Dars mus kütahn
Yemeği ne zaman yediniz?
Fu mus tün
Arkadaşınız ne zaman gitti?
Xanaxa mus kifen
Ecehan’ı ne zaman gördün?
….mus akun
Biz Türkçe’ye ne zaman başladık?
Çu türkçadiz mus qatun
Derbent’e ne zaman geldiniz?
…. Diz mus atan
Onlar ne zaman trene bindiler?
Habur trendiz mus akqaxn
İstanbul’a ne zaman gittin?
İstanbukdiz mus fen
Sen hiç tavla oynadın mı?
Vu hiç tavla kuğana
Sen hiç kahve içtin mi?
Na hiç kahve kuana
Siz hiç resim yaptınız mı?
Na hiç resim avuna
Ayşat bugün hasta değildi
….. k’e niçaa duşir
Bugün hava güzeldi.
K’e hava iyyerdir
Sırada kitap vardı.
Masadal kitab ala
Televizyonda film yoktu.
Televizyonda film avaçir
Bizim dersimiz vardı.
Çi dars avaza
Arkadaşımın boş zamanı vardı.
Xanaxadin boş vaxit avaza
Dün hava nasıldı?
Nakh hava hikadir
Maç ne zamandı?
Maç musdir
Dün gelen kimdi?
Nakh atadi vucdir
Dersin saat kaçtaydı?
Vidars şumudad’ir
Dün akşam yemekte ne vardı?
Naniz sofradal vuçar ava
Yemek nasıldı?
T’ünar hikadir
Sınav nasıldı?
imtihan hikadir
Sezgi hasta mıydı?
….niçadirni
Film komik miydi?
Film hoşdirni
Yemek lezzetli miydi?
Tün şirindirni
Hava yağmurlu muydu?
Marf kuazani
Mehmet sizin öğretmeniniz miydi?
Mahamed kü haca duşirni
Ağaç evin önünde miydi?
D’ar kuelin vilikh kuaçirni
Muharrem dün evde miydi?
Maharam nakh kuele avaçirni
Seyyit dün akşam üzgün müydü?
Seyid nak naniz başman duşirni
Market açık mıydı?
Düken akadirni
Dün ders var mıydı?
Nakh dars vazani
Dün evde kimse var mıydı?
Nakh kuele kash avazani
Geçen hafta sınav yok muydu?
Alata hafta imtihan avaçirni
Dün çok işin var mıydı?
Nakh gızzaf kualax avani
Bir şikayetin yok muydu?
Sa şikayat avaçirni
EMİR KİPİ
Sen konuşma söyleme dinleme yapma
Vu raxamir luhumir yabgumir eyimir
Siz konuşmayın(ız) söylemeyin(iz) dinlemeyin(iz) yapmayın(ız)
Vu raxamir luhumir yabgumir eyimir
Aldırma!
akalmir
Üzülme!
yazux atun
Yapma!
avun
Saçmalama!
kakadarun
Sorma!
cuzun
Çok uzatma!
yarğivun
Dalga geçme!
Ğalatar avun
Canımı sıkma!
Can akudmir
Ukalalık etme!
Kimival eyimir
Üstünde durma!
Vinel akuazmir
Deli olma!
Dili jemir
Çok konuşma!
Gızzaf raxamir
Beni kızdırmayın!
Zakh kıel kutamir
Allah razı olsun
Allah razi khuy
Allah Kahretsin
Allahdi kahir avura
Allah Göstermesin
Allahdi kularduraa
Allah Korusun
Allahdi korumişra
Allah Esirgesin
Allahdi rahimra
Allah rahatlık versin
Allahdi rahatval gura
Allah mesut etsin
Allahdi kü şadara
Allah şifasını versin
Allahdi kısanvalgura
GELECEK ZAMAN
Gideceğim
Zu fid
Gideceksin
Vu fid
Gidecek
Ham Fid
Gideceğiz
Çu fid
Gideceksiniz
Çu fid
Gidecekler
habur fid
Gitmeyeceğim
Zu fidaçh
Gitmeyeceksin
Vu fimir
Gitmeyecek
fidaçh
Gitmeyeceğiz
Çu fidavalduş
Gitmeyeceksiniz
Kü fimir
Gitmeyecekler
Habur fidavalduş
Yarın nereye gideceksiniz?
paka kü hiniz fiz
Öbür gün nerde olacaksınız?
Müküguz kü hina jed
Bu akşam kaçta yemek yiyeceksin?
Kıe naniz şumuda fu ned
Sabah kaçta kalkacaklar?
Pakamax şumuda karad
Salı kiminle konuşacak?
Salıguz nixgalaz raxad
Kim gelecek?
Vuc gueda
Ne zaman geleceksin?
Mus gueda
Nasıl giyineceksin?
Vuçar alukd
Daha oturacak mıyız?
Hala acukzan
Kimlere gideceğiz?
Nizgalaz fidavaly
Bugun ne okuyacağız?
G’e vuç kı’eld
Onlar ne yiyecekler, peki?
Habiri vuç nedavaly
Sen nasıl olacaksın?
Vu hk’ jedavaly
Gelecek ay makinayı alacak mıyız?
At’aa vac’ra makine qaçuda ni?
Kavga mı edeceğiz, şimdi?
Gila kikidani?
Bu aksam kitap okuyacak mısın bana?
G’enaniz zaz kitab kgelda?
Tekrar hikaye anlatacak mısınız?
Gena maxar aqadan
Bazı Kelimeler
Adam
itim
Ağaç
tar
Ahçı-Aşçı
Aşçı
Amma, fakat
ama
Aptal
kimidi
Araba
araba
Arkadaş
xanaxa
At
balkan
Ateş
Ts’a
Ayak
kuaçh
Bahçe
sal
Bu
ima
Bugün
kge
Bunlar
ibur
Çalışkan
Gızzaf k’valax eyidadi
Çalışma
k’valax avun
Çiçek
S’üg
Çocuk
Ayal
Defter
daftar
Değil
tuş
Deli
kimidi
Deniz
hül
Ders
dars
Dikkat
dikkat
Dil
mez
Doğru
Duğru
Doktor
Duxtor
Dost
Xanaxa, dust
Duvar
S’al
Dün
naq
Ekmek
fu
El
ğil
Elma
iç
Eşek
lam
Ev
kual
Evet
Uun, eh.
Gazeteci
Jurnalist
Gül
Kizilgün, gül.
Gün
Yuğ
Güneş
rağ
Hava
C’av (havaa)
Hayat
Ümür
Hayır
Haxir (va)
Hayvan
heyvan
Hemşire
Wax,bax
Heyecanlı
Diri,cihil
İnsan
İnsan
İşçi
k’valaxikas
Kadın
dişehli
Kağıt
çar
Kahve
Qahva
Kalem
qalam
Kalp
riq
Kapı
riqin
Kardeş
Sıtxa,wax
Kedi
katz
Kısaca
gürüxiz
Kim
vucy
Kitap
kitab
Köprü
müğ
Kulak
Yab
Kuş
nükh
Kütüphane
kitabhane
Masa
masa
Meyva
Yamişar, mive.
Mide
Rufun
Baş
qil
Mühendis
Mühendis, enjiner.
Nasıl
hika
Ne
vuç
Ne renk
hirangy
Nerede
hinav
O
hama
Onlar
habur
Ortak
urtax
Oyun
quğunar
Öğrenci
talebe
Öğretmen
xaca
Pencere
dakqar
Peynir
nisi
Resim
Suret, şikil
Saat
Saat
Sağlıklı
Kısany, sağ
Sakin
Selimy, sakiny
Sandalye
iskembil
Sayfa
çar
Sınıf
Sınıf, klas.
Sinirli
Diribaz,sinirli
Sokak
Küçe
Sözcük
Gaf
Su
Yad
Süt
Nek
Şehir
Şeher
Şu
İma
Şunlar
ibur
Tahta
taxta
Tembel
Qahul,tembel
Toprak
çil
Türkçe
türkchal
Ülke
memlekat
Üzüm
S’ipis’ar
Yanlış
yanlış
Yaprak
peş
Yarın
paka
Yemek
Gafun, Fu, tünar, fu.
